Literature Review คืออะไร เขียนยังไง
หากคุณกำลังวางแผนเรียนต่อในต่างประเทศ โดยเฉพาะระดับปริญญาโทหรือปริญญาเอก หนึ่งในคำที่ได้ยินบ่อยที่สุดคือ “Literature Review” ซึ่งเป็นส่วนสำคัญของการทำรายงานหรือวิทยานิพนธ์ งานเขียนนี้ไม่ได้มีไว้แค่สรุปสิ่งที่คนอื่นเคยทำไว้ แต่คือการ “วิเคราะห์อย่างมีระบบ” เพื่อให้เห็นภาพรวมขององค์ความรู้ที่เกี่ยวข้องกับหัวข้อที่คุณสนใจ
ที่ APEX EDUCATION เราพบว่านักเรียนหลายคนมักสับสนระหว่างการสรุปงานวิจัยกับการเขียน Literature Review จริง ๆ แล้วทั้งสองอย่างต่างกันโดยสิ้นเชิง เพราะการทบทวนวรรณกรรมไม่เพียงบอกว่า “ใครเคยทำอะไร” แต่ยังต้องอธิบายว่า “สิ่งเหล่านั้นเกี่ยวข้องกับงานของเรายังไง” และ “ยังมีจุดไหนที่เราสามารถต่อยอดได้”
Literature Review คืออะไร
Literature Review คือการรวบรวมและวิเคราะห์ข้อมูลจากแหล่งวิชาการ เช่น งานวิจัย วารสาร หรือบทความทางวิชาการ ที่เกี่ยวข้องกับหัวข้อที่เราศึกษา จุดประสงค์ไม่ใช่เพื่อเล่าเรื่องซ้ำ แต่เพื่อ “เชื่อมโยงองค์ความรู้” ให้เห็นพัฒนาการของประเด็นนั้นในช่วงเวลาต่าง ๆ ตัวอย่างเช่น หากหัวข้อของคุณคือ “ผลของสื่อสังคมออนไลน์ต่อการเรียนรู้ของนักศึกษา” คุณอาจต้องค้นคว้างานที่ศึกษาเรื่องพฤติกรรมผู้ใช้ ความถี่ในการใช้งาน ไปจนถึงทฤษฎีแรงจูงใจในการเรียน แล้วสรุปเชิงวิเคราะห์ว่าผลงานใดให้มุมมองที่ขัดแย้งหรือสนับสนุนกัน
APEX EDUCATION แนะนำให้นักเรียนใช้ฐานข้อมูลวิชาการ เช่น Google Scholar, ResearchGate, JSTOR และ ProQuest เพื่อค้นคว้างานที่เกี่ยวข้อง เพราะแหล่งข้อมูลเหล่านี้ได้รับการยอมรับจากมหาวิทยาลัยทั่วโลก
ความสำคัญของ Literature Review
- สร้างพื้นฐานความเข้าใจในหัวข้อวิจัย – ทำให้ผู้อ่านเห็นว่าคุณไม่ได้เริ่มต้นจากศูนย์ แต่เข้าใจงานวิจัยที่มีอยู่แล้ว
- ช่วยระบุช่องว่างขององค์ความรู้ (Research Gap) – เพื่อชี้ว่าทำไมงานของคุณถึงจำเป็น
- สร้างกรอบแนวคิด (Conceptual Framework) – ใช้เป็นแนวทางในการวิเคราะห์ข้อมูลและตั้งสมมติฐาน
- เพิ่มความน่าเชื่อถือของงานวิจัย – เพราะการอ้างอิงงานเดิมแสดงให้เห็นถึงความรู้ลึกและรอบด้าน
โครงสร้างของ Literature Review
โดยทั่วไปแล้ว การเขียน Literature Review ที่ดีควรมีโครงสร้างชัดเจน ดังนี้
1. บทนำ (Introduction) เปิดเรื่องด้วยการอธิบายว่าหัวข้อของคุณคืออะไร และทำไมถึงสำคัญ เช่น เป็นประเด็นที่กำลังได้รับความสนใจในวงวิชาการ หรือมีผลกระทบต่อสังคม จากนั้นควรระบุ “ขอบเขตของการทบทวน” ว่าครอบคลุมงานในช่วงเวลาใดหรือทฤษฎีใด
2. เนื้อหาหลัก (Body) ในส่วนนี้ควรวิเคราะห์งานวิจัยที่เกี่ยวข้องโดยแบ่งเป็นหมวด เช่น
- การจัดตามแนวคิด (Conceptual Framework)
- การจัดตามช่วงเวลา (Chronological Order)
- หรือการจัดตามทฤษฎี (Theoretical Approach)
ตัวอย่างเช่น คุณอาจเริ่มจากงานยุคแรกที่พูดถึง “ผลของสื่อการสอนดิจิทัล” จากนั้นเชื่อมต่อไปยังงานรุ่นใหม่ที่พูดถึง “AI และ Personalized Learning” เพื่อให้เห็นพัฒนาการขององค์ความรู้ในภาพรวม
3. บทสรุป (Conclusion) สรุปประเด็นสำคัญจากงานทั้งหมด แล้วระบุว่า “ช่องว่างขององค์ความรู้ (Research Gap)” อยู่ตรงไหน ซึ่งจะเป็นจุดตั้งต้นของงานวิจัยใหม่ของคุณ
Research Gap คืออะไร
Research Gap คือ “ช่องว่างขององค์ความรู้” หรือ “สิ่งที่ยังไม่มีใครศึกษาอย่างครบถ้วน” ซึ่งถือเป็นหัวใจสำคัญของการทำวิจัยทุกประเภท เพราะหากไม่สามารถระบุได้ว่าช่องว่างอยู่ตรงไหน งานของคุณอาจขาดความใหม่หรือความสำคัญทางวิชาการ
ตัวอย่างเช่น งานวิจัยส่วนใหญ่พูดถึง “ผลของ Social Media ต่อเกรดเฉลี่ยนักเรียน” แต่ยังไม่มีงานที่ศึกษาว่า “สื่อสังคมออนไลน์ส่งผลต่อสุขภาพจิตอย่างไรในช่วงสอบ” ช่องว่างตรงนี้เองที่คุณสามารถเลือกศึกษาต่อ เพื่อเติมเต็มองค์ความรู้ในมุมที่ยังไม่มีคำตอบ APEX EDUCATION แนะนำให้นักเรียนใช้การตั้งคำถาม (Research Question) ช่วยค้นหา Gap เช่น
- สิ่งที่ยังไม่มีใครตอบคืออะไร?
- งานวิจัยก่อนหน้าขาดข้อมูลส่วนไหน?
- เราจะเพิ่มคุณค่าใหม่ให้กับหัวข้อนี้ได้อย่างไร?
หลักการใช้ภาษาใน Literature Review
การเขียน Literature Review ต้องใช้ภาษาเชิงวิชาการ (Academic Writing) ที่เป็นกลางและมีตรรกะ ควรหลีกเลี่ยงการใช้คำพูดส่วนตัว เช่น “ฉันคิดว่า” หรือ “เรารู้สึกว่า” แต่ใช้รูปแบบอ้างอิงแทน เช่น
According to Johnson (2022), students’ motivation significantly affects learning outcomes.
However, Lee (2023) argues that the impact of motivation varies depending on cultural background.
ควรใช้คำเชื่อมที่ช่วยให้เนื้อหาไหลลื่น เช่น however, moreover, in contrast, similarly เพื่อให้ผู้อ่านเห็นความสัมพันธ์ระหว่างแนวคิดต่าง ๆ อย่างชัดเจน
ตัวอย่าง Literature Review ภาษาอังกฤษพร้อมคำแปล
Example: Previous studies have demonstrated that blended learning enhances student engagement. However, most research has focused on short-term effects, leaving a gap in understanding long-term academic performance in online environments.
คำแปล: งานวิจัยก่อนหน้านี้แสดงให้เห็นว่าการเรียนแบบผสมผสานช่วยเพิ่มการมีส่วนร่วมของนักเรียน อย่างไรก็ตาม งานวิจัยส่วนใหญ่ยังเน้นผลในระยะสั้น ทำให้ยังขาดความเข้าใจในผลลัพธ์ทางวิชาการระยะยาวของการเรียนออนไลน์
การอ้างอิงและจริยธรรมทางวิชาการ
ทุกข้อมูลที่นำมาควรมีแหล่งอ้างอิงชัดเจน เช่น APA, MLA หรือ Harvard Style เพราะการอ้างอิงไม่เพียงแสดงถึงความซื่อสัตย์ แต่ยังช่วยให้ผู้อ่านตรวจสอบแหล่งข้อมูลได้ง่าย มหาวิทยาลัยต่างประเทศให้ความสำคัญกับเรื่องนี้มาก เนื่องจากมีระบบตรวจจับการลอกงาน (Plagiarism Detection System) ที่เข้มงวด APEX EDUCATION จึงเน้นให้นักเรียนเรียนรู้วิธีอ้างอิงอย่างถูกต้องตั้งแต่เริ่มต้น เพราะสิ่งเล็กน้อยเหล่านี้คือสิ่งที่ทำให้คุณแตกต่างในระดับสากล
การเขียน Literature Review คือการสร้างรากฐานให้งานวิจัยของคุณอย่างเป็นระบบ มันสะท้อนถึงความเข้าใจเชิงลึก ความสามารถในการวิเคราะห์ และวิธีเชื่อมโยงองค์ความรู้ที่มีอยู่เข้ากับแนวคิดใหม่ ๆ และสำหรับใครที่กำลังเตรียมตัวเรียนต่อหรือเริ่มทำวิทยานิพนธ์ APEX EDUCATION พร้อมช่วยคุณตั้งแต่ขั้นตอนการวางแผนหัวข้อ ค้นคว้าเอกสาร ไปจนถึงการฝึกเขียนเชิงวิชาการอย่างถูกหลักสากล
